10:30 SALA C
Pastorałka - reż. Otar Iosseliani

Ostatni zrealizowany w ZSRR film Otara Iosselianiego, gruzińskiego twórcy, który zmarł w 2023 roku. Ta urokliwa, niepozorna historia wizyty muzyków na prowincji podpadła cenzorom. Gdy w 1982 roku Pastorałkę wreszcie pokazano na festiwalu w Berlinie, reżyser postanowił zostać na Zachodzie i związał swoje życie z Francją. Pastorałka – tak jak cały wyjątkowy dorobek Iosselianiego – to wyczulone na absurdy nowoczesności kino impresji, sennej atmosfery, w której rozmywa się fabularna nić. Reżyser nie ucieka jednak w świat fantazji, nie idealizuje. Letnie spotkanie mieszczuchów – członków kwartetu smyczkowego – z rolnikami staje się pretekstem do słodko-gorzkich obserwacji. Widz wsłuchuje się w melodie życia wiejskiego: biesiady pod gołym niebem, sąsiedzkie spory, śpiew podczas żniw. Ktoś się zakochuje, ktoś kradnie cegły. Czy muzyka klasyczna łagodzi obyczaje? Iosseliani nie jest naiwny, ale wie, że takie lato może rozbudzić pragnienie, by chcieć więcej – tak jak w wypadku Eduki, nastoletniej córki gospodarza. Nie przeoczcie Pastorałki – to seans ożywczy jak lipcowa burza.

BILETY: https://timelessfilmfestival.pl/pl/kup-bilet?id=260

13:00 SALA A
Film Nicka - reż. Wim Wenders

Zaskakująca hybryda fikcji i dokumentu, żarliwy kinofilski manifest i jedno z najbardziej niezwykłych dzieł w dorobku Wima Wendersa. Ważnym bohaterem filmu jest sam reżyser, który – przytłoczony kryzysem twórczym i problemami produkcyjnymi na planie Opowieści Hammetta – wymyka się do Nowego Jorku. Na miejscu Wenders odwiedza swojego amerykańskiego przyjaciela – Nicholasa Raya. Autor Buntownika bez powodu cierpi na zaawansowane stadium raka, ale postanawia rzucić wyzwanie śmierci i zrealizować ostatni film w karierze. Wenders robi wszystko, by wesprzeć starszego kolegę po fachu, mając świadomość, że rzeczywistość w każdej chwili może boleśnie zweryfikować ich plany. Niezależnie od swojej tematyki Film Nicka nie ma w sobie jednak nic z patetycznej elegii. Charakteryzująca Wendersa i Raya niechęć do wzniosłości manifestuje się choćby na poziomie formy, która łączy ze sobą obrazy zrealizowane na taśmie filmowej z nieostrymi ujęciami zarejestrowanymi kamerą wideo.

BILETY - https://timelessfilmfestival.pl/pl/kup-bilet?id=247

13:00 - SALA C
Ostatni dzwonek - reż. Magdalena Łazarkiewicz

Krzysiek Buk (Zbigniew Suszyński), relegowany z gdańskiego ogólniaka za kolportaż antypaństwowych ulotek, trafia do szkoły na prowincję. Choć nowi koledzy z klasy cieszą się sławą zadymiarzy i tępicieli kapusiów, większość energii trwonią na sztubackie żarty. Jest wiosna 1988 roku, za oknem trwają strajki na Wybrzeżu. Na moment przed maturą uczniowie IVA podejmą decyzje brzemienne w skutki. Ostatni dzwonek to debiut Magdaleny Łazarkiewicz i jeden z ostatnich tytułów, który skonfrontowano z cenzurą PRL-u (do premiery doszło już po upadku komunizmu). Jednak polityczne wątki funkcjonują tu równolegle do nostalgicznej opowieści o wchodzeniu w dorosłość. Egzamin dojrzałości, piwka po szkole i wspólne śpiewy przy ognisku – młodzieńcza rzeczywistość jest podszyta wstydliwym lękiem o nadchodzącą przyszłość. Seans zrekonstruowanego filmu to idealna okazja, żeby wrócić do utworów Gintrowskiego i tęsknie wyczekiwać kwitnących kasztanów.

BILETY - https://timelessfilmfestival.pl/pl/kup-bilet?id=46

15:00 - SALA A
Echo - reż. Stanisław Różewicz, Wojciech Jerzy Has

W Warszawie roku 1964 zrobiło się gorąco: Kabaret Starszych Panów pod wodzą Kazimierza Kutza musiał poradzić sobie z upałem, zaś Henryk (Wieńczysław Gliński), główny bohater filmu Różewicza, musi w skądinąd przyjemne lato zmierzyć się z gorączką lustracji. Niemal 20 lat po wojnie zostaje oskarżony o współpracę z Gestapo, a zarzuty odbijają się echem nie tylko w jego otoczeniu, ale przede wszystkim w jego własnej głowie. Mistrzowskie i po kafkowsku filmowane przez Jerzego Wójcika Echo przywodzi na myśl najlepsze noirowe, paranoiczne narracje. Duet braci Różewiczów stawia w centrum człowieka nieznośnego i jednocześnie wywyższającego się. Tym boleśniejszy staje się jednak jego upadek, któremu wtóruje monumentalna, socjalistyczna warszawska architektura. Podobnie jak w Cieniu Kawalerowicza, echo przeszłości nigdy nie śpi: jest złowieszcze i gotowe do ataku.

BILETY - https://timelessfilmfestival.pl/pl/kup-bilet?id=12

15:30 - SALA C
Inne spojrzenie - reż. Károly Makk

„Mam złamane serce”, mówi zrozpaczona Livia. „Po to są serca”, odpowiada jej redaktor naczelny periodyku Prawda – magazynu, w którym pracuje główna bohaterka, zakochana w innej kobiecie. Dramat Innego spojrzenia opiera się na tym poczuciu niespełnienia, wpisanym w zakazany romans między żoną oficera (Grażyna Szapołowska) a zbuntowaną przeciwko ustrojowi dziennikarką Évą (Jadwiga Jankowska-Cieślak, nagrodzona za tę rolę nagrodą na festiwalu w Cannes). Film, uważany za pierwszy wschodnioeuropejski obraz o lesbijskiej miłości, poddaje krytyce węgierską rzeczywistość tuż po rewolucji 1956 roku, zdominowaną przez strach, kłamstwo i konformizm. Wyróżnione nagrodą FIPRESCI w Cannes Inne spojrzenie wpisało się w ponurą atmosferę trwającego wówczas w Polsce stanu wojennego. Károly Makk w sugestywnych, gęstych kompozycjach wyraża napięcia powstałe na styku pożądania, zazdrości i polityki, tworząc film do dziś uznawany za kultowy w queerowych środowiskach.

BILETY : https://timelessfilmfestival.pl/pl/kup-bilet?id=160

16:00 - SALA B
Pustka - reż. Nicholas Ray

„Zawiozę cię do domu. Do mojego domu”, mówi do swojej asystentki grany przez Humphreya Bogarta scenarzysta Dix Steele w jednej z pierwszych scen Pustki. Wbrew pozorom film Nicholasa Raya to jednak znacznie więcej niż tylko jeden z wielu festiwali bezczelnych bon motów i błyskotliwych ripost, dla niepoznaki przebranych za czarne kryminały. Wcielający się w oskarżonego o morderstwo, podupadłego artystę Bogart z zaskakującą przenikliwością podważa w Pustce własny ekranowy mit. Jako pozornie zadowolony z siebie, lecz w praktyce pełen kompleksów Steele udowadnia, że bohaterowie, których chcemy postrzegać jako elokwentnych twardzieli, często okazują się niewolnikami schematów toksycznej męskości. W Pustce wznoszącemu się na wyżyny umiejętności Bogartowi dotrzymuje kroku także reżyser. Przez cały czas trwania filmu Ray kreuje na ekranie gęstą, pełną niedopowiedzeń atmosferę, która dziś może budzić skojarzenia z Anatomią upadku, a przed laty stanowiła ważne źródło inspiracji dla Curtisa Hansona, gdy pracował nad Tajemnicami Los Angeles.

BILETY - https://timelessfilmfestival.pl/pl/kup-bilet?id=270

16:00 - SALA D
30 lat minęło: Transformacja w Polskiej Kronice Filmowej

To już się wydarzyło. Na fali zainteresowania kulturą lat 90. zmitologizowano transformację – zewsząd atakuje nas najntisowa estetyka i artykuły o gorliwym, bezrefleksyjnym podpatrywaniu Zachodu. Polska Kronika Filmowa w ostatnich latach swojego istnienia podpowiadała jednak, że nie taka Polska pastelowa, jak ją malują. Owszem, kronikarze z epoki śledzili otwarcie pierwszej restauracji (!) McDonald’s czy targi nowych technologii w Pałacu Kultury, ale ich uważne oko uchwyciło także społeczne niezadowolenie, galopującą inflację, kolejne strajki i polityczne starcia (w tym konfrontacje przy śniadaniu transmitowane przez Radio Zet). W ramach zestawu 30 lat minęło można zobaczyć obie strony transformacji: zachłyśniętą kapitalizmem i zjadającą własny ogon. Będzie śmiesznie, poetycko i ironicznie – tę ostatnią jakość wprowadzą do opowieści kultowi lektorzy: Jerzy Rosołowski i Tomasz Knapik.

BILETY - https://timelessfilmfestival.pl/pl/kup-bilet?id=98

18:00 - SALA A
Indie Zachodnie - reż. Med Hondo

Jeśli musical, to tylko błaha opowiastka z happy endem? Nic bardziej mylnego. Dzięki wpisanej w gatunek umowności musical umożliwia twórcom i twórczyniom podejmowanie tematów trudnych i niewygodnych. Ubrane w kostium kampu stają się bardziej strawne, choć po seansie znienacka kiełkuje w nas głębsza refleksja. Med Hondo idzie jeszcze dalej niż ktokolwiek wcześniej – używa musicalowej formy w sposób bezpośredni i dotyka tam, gdzie Europę boli najbardziej. Indie Zachodnie są wręcz ostentacyjnie teatralne: w piętrowej scenografii skleconej w starym magazynie film odtwarza kluczowe momenty w historii kolonializmu. Nad statkiem pełnym niewolników, przerzucanych z miejsca na miejsce, górują manipulatorscy, nieznośnie narcystyczni Francuzi o imperialnych zapędach. Rozpięta na kilka wieków opresji i cierpienia opowieść jest jednocześnie abstrakcyjna i okrutnie konkretna. Film, będący jednym z najważniejszych dokonań północnoafrykańskiego kina, został w 2023 poddany cyfrowej rekonstrukcji.

BILETY - https://timelessfilmfestival.pl/pl/kup-bilet?id=159

18:00 - SALA C
Mikey i Nicky - reż. Elaine May

Opus magnum Elaine May i jeden z kluczowych filmów lat 70. Zdementujmy pewien mit: to nie jest film Johna Cassavetesa nakręcony przez May. Sam Cassavetes dostrzegał zasadniczą różnicę – kobiece spojrzenie na męskie relacje, które stawia je w zupełnie innym świetle. Bez wątpienia jest to jednak film niewolny od charakterystycznej dla tego twórcy nonszalancji: Cassavetes gra wszak jedną z tytułowych ról. W tej rozpisanej na jedną noc melancholijnej, kumpelskiej epopei partneruje mu Peter Falk, z którym wspólnie szwendają się po Filadelfii, wspominają dzieciństwo i nadużywają kobiet. May wydobywa jednak z gangsterów osobliwe czułe nuty, co czyni z Mikey’ego i Nicky’ego postaci tragiczne: splątane przeznaczeniem, w którego więzach desperacko wierzgają. May nie byłaby jednak sobą, gdyby nie przyprawiła całości dowcipem: to wierzganie bywa okrutnie śmieszne.

BILETY - https://timelessfilmfestival.pl/pl/kup-bilet?id=15

18:30- SALA B
Wschód księżyca - reż. Kinuyo Tanaka

Skąd w sekcji „Japonia 1954” tytuł o rok późniejszy? Jedna z odpowiedzi brzmi: ponieważ bardzo chcieliśmy zaprezentować na festiwalu film Kinuyo Tanaki – wybitnej aktorki, którą możecie podziwiać w pokazywanym na Timeless Zarządcy Sansho Kenjiego Mizoguchiego. Druga sprawa: Tanaka była też jedyną reżyserką tworzącą w Japonii w latach 50. i 60, ale żaden z jej sześciu filmów nie miał premiery w „Roku cudów”. Nic nie szkodzi! W końcu to właśnie w 1954 roku – kiedy Kurosawa święcił triumfy z Siedmioma samurajami, a na ulicach Tokio straszyła Godzilla (oba filmy w programie festiwalu) – Tanaka kręciła Wschód księżyca na podstawie scenariusza ofiarowanego jej przez Yasujirō Ozu. Filmy reżyserki, przez dekady przyćmione przez dzieła bardziej utytułowanych kolegów, powracają dzisiaj na ekrany w pięknych wersjach po rekonstrukcji. Wschód księżyca to zwiewna i dowcipna opowieść o trzech siostrach oraz ich miłosnych perypetiach. Elegancka komedia romantyczna z Chishū Ryū, ulubionym aktorem Ozu, w roli owdowiałego ojca obserwującego przemiany japońskich obyczajów.

BILETY - https://timelessfilmfestival.pl/pl/kup-bilet?id=25

18:30 - SALA D
Pokój z widokiem na morze - reż. Janusz Zaorski

Wczesny przykład kina moralnego niepokoju. A zarazem kwintesencja jednego z najbardziej charakterystycznych zabiegów fabularnych tego nurtu: pojedynku postaw. Młody mężczyzna staje na gzymsie budynku, grożąc skokiem. Dla tłumu gromadzącego się na dole to okazja do zobaczenia ekscytującego spektaklu. Dla ludzi w środku – problem do jak najszybszego rozwiązania. Jest to również punkt wyjścia do sporu dwóch psychiatrów (znakomite role Piotra Fronczewskiego i Gustawa Holoubka), którzy mają biegunowo odmienne pomysły na uratowanie desperata. To także okazja do postawienia pytań fundamentalnych. O istnienie wolnej woli. O różnice między świadomą decyzją a odruchem. O granice ingerencji nauki w życie. W jaki sposób jednostka może zachować autonomię w społeczeństwie, które kolektywność wzięło za swój ideał? Janusz Zaorski zadaje to pytanie z pokoju z widokiem na późnogierkowską Polskę.

BILETY - https://timelessfilmfestival.pl/pl/kup-bilet?id=61

20:30 SALA A
Zmierzch – reż. György Fehér

Przez ostatnie trzy dekady dostępny prawie wyłącznie na kiepskiej jakości kasetach VHS, wspaniały i ponury Zmierzch powraca po przejściu gruntownej rekonstrukcji, która przywróciła filmowi zniuansowaną paletę szarości i półczerni. Z węgierskiej mgły i siarczystego deszczu wyłaniają się zręby fabuły, fotografowanej w długich, hipnotycznych ujęciach: ktoś morduje dzieci, trwa śledztwo, pierwszy podejrzany nie wydaje się detektywowi prawdziwym sprawcą. Czy uda się schwytać psychopatę, który nawiedza okoliczne lasy i wioski? Kino Fehéra, producenta między innymi Szatańskiego tanga, będzie odkryciem dla wielbicieli Béli Tarra, ale Zmierzch to dzieło w pełni niezależne i rozwijające własny styl. Podobnie jak pokazywany również na festiwalu W biały dzień Ladislao Vajdy, węgierskie arcydzieło minorowego nastroju oparte jest na opowieści Friedricha Dürrenmatta, ale w tym przypadku na bardziej pesymistycznej wersji powieściowej. Dreszczowiec o pedofilu-mordercy Fehér zamienia w rozpaczliwą medytację o zepsutym, taplającym się w grzechu świecie; zimnej rzeczywistości rodem z metafizycznego horroru.

BILETY - https://timelessfilmfestival.pl/pl/kup-bilet?id=300

20:30 – SALA C
Prawdziwe historie – reż. David Byrne

Czego nie dotknie, zamienia się w złoto – a ściśle mówiąc: w surrealistyczny potok refleksji nad pięknem śmieciowej Ameryki. David Byrne z Prawdziwych historii to mistrz opowieści rodem z „Super Expressu”, które z jakiegoś powodu mają niesamowitą siłę przyciągania. W jedynym filmie, w którym przejął reżyserskie stery, frontman Talking Heads zdołał przeobrazić swoje osobliwe obserwacje w musical pełną gębą. Wraz Johnem Goodmanem jest przewodnikiem po małych teksańskich miasteczkach, ogromnych supermarketach i przaśnych paradach, oferując podróż po Stanach od ich najbardziej absurdalnej strony. W filmie Byrne’a wszystko jest prawdziwe i zarazem nic nie jest, a lokalne paradoksy pięknie komentuje muzyka kultowego zespołu. Jeśli jeszcze trzeba kogoś przekonywać, to zaryzykuję stwierdzenie, że Prawdziwe historie to Nashville z komediowym sznytem.

BILETY - https://timelessfilmfestival.pl/pl/kup-bilet?id=190

21:00 – SALA B
Chinatown – reż. Roman Polański

Prywatny detektyw Jake Gittes (Jack Nicholson) to trochę szpaner, a trochę sumienny podglądacz. Potrafi rozwiązać drobne zagadki, ale nie ma pojęcia, w co się pakuje, kiedy zaczyna badać sprawę Evelyn Mulwray (Faye Dunaway) i poznaje jej ojca Noaha Crossa (John Huston). Wraz z bohaterem schodzimy w głąb kalifornijskiego piekła lat 30. – wyglądającego stylowo, ale skrywającego przerażające tajemnice. Najważniejszy neo-noir lat 70., który przypieczętował powrót do czarnych kryminałów w Nowym Hollywood, kończy w tym roku 50 lat. Chinatown to jeden z kluczowych filmów amerykańskich. Łącząc epokę klasyczną z kinem współczesnym, jest hołdem dla przeszłości, który jednocześnie demaskuje rządzące nią mity. Wyreżyserowany mistrzowsko przez Polańskiego i napisany przez Roberta Towne’a thriller to wzorzec konstrukcji dramaturgicznej i fatalistyczna przypowieść o tym, że zło jest zdolne dogonić nas wszędzie.

BILETY - https://timelessfilmfestival.pl/pl/kup-bilet?id=105

21:00 – SALA D
Bogata, wolna, samotna – reż. Elaine May

Znakomity debiut, z którego May może nie była zadowolona (Paramount o połowę skróciło metraż), ale należy chyba za to winić tylko jej perfekcjonizm. Ten nieobarczony artystowskimi ambicjami, ale za to nasycony naprawdę śmiesznym dowcipem film jest koktajlem, który mogły przygotować tylko lata 70., gdy gatunki łamały się pod presją rzeczywistości. W opowieści o zubożałym i narcystycznym burżuju (w tej roli uroczo antypatyczny Walter Matthau), który chce załatać dziurę budżetową dobrym małżeństwem z nadzianą profesorką botaniki (sama Elaine May!), można zatem odnaleźć elementy wielkomiejskiej satyry, postrzelonej komedii romantycznej i czarnego humoru rodem z Arszeniku i starych koronek. Są tu wszak durne rytuały bogaczy, miłość od pierwszego dolara oraz… plany morderstwa.

BILETY - https://timelessfilmfestival.pl/pl/kup-bilet?id=14

22:30 – SALA C
Pulp Fiction – reż. Quentin Tarantino

1994 rok, festiwal w Cannes. 31-letni Quentin Tarantino dostaje Złotą Palmę, choć faworytem krytyków jest Krzysztof Kieślowski i Trzy kolory: Czerwony. Zwycięzca to reżyser samouk i były pracownik wypożyczalni wideo, ale przede wszystkim filmowy geek. Kontrowersyjna decyzja jury pod wodzą Clinta Eastwooda była symboliczną rehabilitacją kina, które krytyk Jerzy Płażewski nazwał „tandetną rozrywką”. Tarantino oddaje się jej z bezwstydną przyjemnością – miesza linie czasowe, epatuje przemocą i prowokuje wulgarnym językiem. Zwornikiem kryminalnych opowieści z okolic Miasta Aniołów jest tu Vincent Vega – w tej roli John Travolta przywrócony do życia z aktorskich zaświatów. Do ról płatnych zabójców, bandziorów i ich partnerek zebrano najgorętsze najntisowe nazwiska. Fascynacja przemocą, Biblią, kung-fu, złym kinem i stopami czyni z Pulp Fiction dzieło szaleńcze, ekstatyczne i doskonale samoświadome.

BILETY - https://timelessfilmfestival.pl/pl/kup-bilet?id=176

23:00 – SALA A
Ishtar – reż. Elaine May

Lider wśród największych finansowych (i wszelkich innych) klap wszech czasów, niesławnie pieczętujący kres reżyserskiej kariery May i… znakomita farsa, którą wielu fanów i fanek komedii odzyskuje dziś dla siebie. Do legendy przeszły perypetie na każdym etapie produkcji Ishtar – od pustynnego piasku drażniącego oczy po brak wielbłąda o niebieskich ślepiach – i czasem w kolejnych warstwach tych anegdot gubi się to, co najlepsze: szalone aktorstwo i genialne użycie konwencji kina drogi. W rolach głównych, zupełnie wbrew swoim emploi, występują Dustin Hoffman (lowelas od siedmiu boleści) oraz Warren Beatty (słodki głuptas). Wcielają się role w muzyków bez talentu, których CIA decyduje się użyć jako agentów na Bliskim Wschodzie. I tak Chuck i Lyle kończą jako polityczni gracze, nie mając o tym zielonego pojęcia. Richard Brody mówi, że to arcydzieło. A komu wierzyć, jak nie najważniejszemu amerykańskiemu krytykowi naszych czasów?

BILETY - https://timelessfilmfestival.pl/pl/kup-bilet?id=138

23:15 – SALA D
WFO mon amour: Polskie dokumenty o kosmosie – reż. Andrzej Brzozowski, Antoni Orwiński, Bolesław Pawica, Janusz Star, Józef Skrobiński

Wytwórnia Filmów Oświatowych obchodzi w tym roku 75-lecie. To znakomita okazja, by odkrywać jej bogate zasoby, w których można odnaleźć zarówno intrygujące filmy instruktażowe, jak i perły dokumentalistyki, przy których często pracowali wybitni reżyserzy, operatorzy, kompozytorzy. W ubiegłym roku o skarbach z WFO przypomnieli Kuba Mikurda, Laura Pawela i Marcin Lenarczyk dokumentem kreacyjnym Solaris Mon Amour, w całości zmontowanym z archiwaliów Wytwórni. Zestaw prezentowany w ramach Timeless Film Festival Warsaw jest inspirowany tym właśnie filmem. To hołd złożony zarówno WFO, jak i Solaris Mon Amour. Razem możemy odkrywać tajemnice kosmosu!

BILETY - https://timelessfilmfestival.pl/pl/kup-bilet?id=205

0:00 – SALA B
Dicks: The Musical – reż. Larry Charles

Wagina, która żyje własnym życiem; queerowy bóg-plotkarz o bardzo otwartym podejściu do związków; ojciec zakochany w mutantach ze ścieków – żaden gatunek nie zaopiekuje się tym lepiej niż musical. Nakręcone przez naczelnego obrazoburcę amerykańskiego kina Larry’ego Charlesa (pamiętacie Borata?) Dicks: The Musical to cudowne kuriozum wyprodukowane przez A24. Craig i Trevor (Josh Sharp i Aaron Jackson), bezwzględni kobieciarze i japiszony, w wyniku fuzji firm, dla których pracują, spotykają się w jednym biurze – okazuje się, że (niespodzianka!) są bliźniakami rozdzielonymi w dzieciństwie. Od tej pory ich celem będzie połączenie zwaśnionych przed laty rodziców (weteran Broadwayu Nathan Lane i mistrzyni komedii Megan Mullally). Brzmi normalnie? Bez obaw: na ekranie rapująca szefowa firmy, sporo kinków i perwersji, a przede wszystkim: znakomite numery musicalowe, do których przyjemnie tupać nóżką. Spodoba się fanom i fankom Rocky Horror Picture Show.

BILETY - https://timelessfilmfestival.pl/pl/kup-bilet?id=153